Linh Sơn
TCPT số 50
Một trong những phương diện vô cùng quan trọng của giáo dục bên cạnh cung cấp, bồi dưỡng, nâng cao tri thức là giáo dục tâm hồn, nhân cách cho người học. Cần phải có triết lý nghiêm túc về giáo dục để cả xã hội hiểu rằng, giáo dục là quá trình trui rèn, đào tạo, uốn nắn con người chứ không đơn thuần là vấn đề thuộc về tri thức, phát triển nhân lực. Thế nhưng nhìn vào nền thực trạng hiện nay, giáo dục Việt Nam đang thiếu sót trầm trọng về cái gọi là giáo dục con người.
Cần nhân cách lẫn nhân lực
Một con người – với tư cách là sản phẩm của nền giáo dục bất kì phải đảm bảo được hai phương diện nhân cách và năng lực (tri thức). Song dường như, với cái tâm thế nôn nóng muốn đẩy nhanh quá trình hiện đại hóa, công nghiệp hóa đất nước đang sôi sục từng giờ ở Việt Nam để thoát khỏi đói nghèo, vươn lên giàu có đã biến nền giáo dục trở nên thực dụng có vẻ như chỉ chú trọng “nhồi nhét” tri thức, tuyên truyền chính trị. Việc xem phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu để bồi dưỡng nhân tài, phát huy nhân lực là điều không thể thiếu. Nhưng không thể chỉ nghiêng về một thái cực, chỉ biết lợi ích trước mắt thì hậu quả thật khó lường.
Nhìn vào tình trạng bạo lực học đường đang diễn ra đến mức báo động hiện nay, những sát thủ máu lạnh thế hệ 9X như sự kiện Lê Văn Luyện vừa qua, đang xuất hiện dày đặc trên các báo pháp luật đã buộc dư luận phải nghiêm túc nhìn lại đạo đức xã hội này. Và trách nhiệm trước hết phải thuộc về giáo dục nhà trường (bên cạnh nền tảng gia đình).
Nhiều người vẫn lầm tưởng rằng quá trình giáo dục nhân cách của học sinh chỉ gắn liền với các môn học như văn, sử, địa. Cách hiểu đó dễ dẫn đến một biểu hiện cực đoan là xen lồng vào chương trình các môn khoa học xã hội những bài học đạo đức xơ cứng, giáo điều kiểu như tình yêu quê hương đất nước, tình yêu cha mẹ, bạn bè một cách gượng gạo. Thực chất những dạng tri thức đó trong bài học không phát huy bao nhiêu tác dụng giáo dục tâm hồn cho học sinh.
Ngoài ‘ý thức’ còn có ‘vô thức và tiềm thức’
Một trong những lỗ hổng đáng sợ nhất của giáo dục Việt Nam là quan niệm thiển cận, thiếu sót về nhân cách của một con người. Triết học Mác cho rằng nhận thức của con người đi từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng, rồi từ tư duy trừu tượng đến thực tiễn. Con người gồm hai phương diện vật chất và ý thức, trong đó vật chất quyết định ý thức. Và người Việt Nam đã áp dụng triệt để cơ sở lý thuyết này trong quá trình giáo dục con người. Hướng học sinh đến cuộc sống vô thần chủ nghĩa một cách cực đoan và chỉ giáo dục một cách máy móc bằng việc tác động vào ý thức với quá trình nhồi nhét các tư tưởng đủ loại.
Và môn học làm công cụ cho hệ tư tưởng này chủ yếu là giáo dục công dân, lịch sử và ngữ văn.
Một trong những yếu tố quan trọng của con người đúng như Mác chỉ ra là ý thức. Song đó là nhận thức luận sơ khai của thế kỉ XIX về con người. Sang thế kỉ XX, có thể nói ngành Phân tâm học của Freud và Jung đã có một phát kiến vĩ đại bổ sung, làm hoàn chỉnh cho lí thuyết của Mác khi phát hiện ra những phương diện khác của nhân cách con người, tâm hồn con người, bản chất con người bên cạnh ý thức: đó là vô thức và tiềm thức. Và giáo dục không phải chỉ tác động đến ý thức một cách trực diện mà còn thẩm thấu, khéo léo chuyển hóa những giá trị tốt vào con người bằng con đường vô thức, tiềm thức. Lý thuyết về hai khái niệm này vốn đã rất phổ thông, ở đây, chúng tôi không đi sâu vào các luận thuyết mà sẽ đi thẳng vào vấn đề bằng những biểu hiện thực tiễn của nó.
Lấy vài ví dụ minh họa. Đối với học sinh tiểu học, thay vì chúng ta chỉ giáo dục ý thức các em về tình yêu thiên nhiên, ý thức bảo vệ môi trường bằng các bài học giáo điều thì ta còn có nhiều cách thức khác phối hợp tác động đến các em. Sự tác động đó có thể là tạo ra các ấn tượng ở dạng vô thức khi thiết kế các sách giáo khoa có bìa là hình ảnh của dòng sông hay cánh rừng tươi đẹp. Như vậy cả lớp 30 em học sinh ta có 30 dòng sông hay 30 cánh rừng. Những hình ảnh ấy sẽ tồn tại cùng các em, âm thầm đi vào tâm thức các em bằng con đường vô thức để góp phần tạo cảm giác yêu và thân thiện với thiên nhiên…Đây chỉ là một cách minh họa.
Nhưng nói như vậy để thấy rằng, nếu thừa nhận lí thuyết về vô thức của Freud và Jung, giáo dục sẽ không chỉ dừng lại cách giáo dục nhân cách học sinh chỉ đơn điệu bằng những bài học thiên về ghi nhớ. Có những sự tác động tinh tế, âm thầm nhưng hiệu quả rất đáng kể. Giáo dục Việt Nam chưa bao giờ làm được hay nghĩ đến điều đó bởi tuyệt đối hóa triết học Mác và kì thị Phân tâm học của Freud và Jung.
Nhìn lại giáo dục ngày xưa lại thấy giáo dục Việt Nam còn thua xa cha ông về phương diện này. Tuy ngày xưa nền giáo dục Khổng học không có lí thuyết về cái gọi là vô thức, tiềm thức, song điều đáng nói là cách dạy, cách học của các thế hệ sĩ tử lại nhất quán đi theo chiều hướng này. Một trong những biểu hiện của nó chính là cách học ôn đi ôn lại những lời nói của thánh nhân. Trong văn hóa Trung Quốc (và sau này Việt Nam chịu ảnh hưởng), những người Nho sinh, khi còn nhỏ thường mỗi ngày đọc đi đọc lại đến mức thuộc lòng bộ Tam tự kinh (quyển sách tổng hợp những lời hay ý đẹp của thánh nhân). Ở tuổi 5, 6, 7… đã đọc làu làu. Không hẳn là họ hiểu hết, nhưng vẫn cứ đọc, đọc để nhớ, để suy nghiệm mỗi ngày rồi dần hiểu ra hay nhờ người lớn giảng giải. Đây không phải là cách học vẹt theo lối hiểu hiện đại sau này, mà mục đích của nó là tập cho con người cái tác phong làm quen với những điều hay đẹp, tuy không hiểu, nhưng tâm trí hàng ngày nhắc đi nhắc lại để dần dần nó vô thức thẩm thấu vào tâm thức, chuyển hóa vào ý thức. Một con người suốt ngày chỉ ngâm ngợi những điều hay đẹp thì những giá trị đẹp của nó sẽ dần chuyển hóa theo hai con đường cả vô thức lẫn ý thức, thậm chí lắng sâu trở thành tiềm thức.
Nhìn lại công cụ tuyên truyền chính trị hiện nay của Việt Nam thông qua con đường báo chí truyền thông, thì việc lặp đi lặp lại các vấn đề tư tưởng là một vũ khí lợi hại để tác động đến quần chúng. Có thể họ không nghe hết, hiểu hết nhưng nó cứ thấm dần theo thời gian. Ấy vậy mà người ta lại không hề vận dụng nó trong giáo dục nhân cách con người.
Ngay cả các chiêu thức quảng cáo của giới truyền thông cũng nhất quan tác động đến công chúng theo con đường vô thức chứ không phải ý thức. Bằng việc lặp đi lặp lại thông tin một sản phẩm nào đó tới mức nhàm chán, phản cảm trên các kênh truyền hình, nhiều người nghĩ rằng đó là trò lố đáng ghét càng khiến cho mọi người ghét không mua sản phẩm. Nhưng họ đã lầm. Những hình ảnh những thông tin có vẻ vô nghĩa, gây bực tức lúc quảng cáo đột ngột, lố bịch xen vào một đoạn phim hay sẽ chẳng có nghĩa gì lúc đó. Nhưng khi nhu cầu lên tiếng, khi xách túi ra các shop, chúng là những gợi ý hàng đầu để người ta mua sản phẩm đã xuất hiện vô thức trong quảng cáo chứ không phải là sản phẩm vô danh khác.
Nói như vậy để thấy hiểu biết về cái gọi là vô thức rất hiệu quả trong việc tác động đến con người. Và giáo dục thời hiện đại phải nắm được điều này để có quá trình tác động đến học sinh toàn diện hơn.
Lời thánh hiền ngày xưa lặp đi lặp lại có ý nghĩa giáo hóa vô thức con người thì nên chăng xét lại những bài học về chiến tranh, về giết chóc máu me kiểu Chí Phèo, Rừng Xà Nu, kiểu những bài chém Mĩ, bắn Pháp sẽ vô tình làm méo mó nhân cách các em học sinh theo chiều hướng xấu cũng theo con đường vô thức. Dù bề mặt ngôn ngữ ngợi ca những hành động của Chí Phèo là giết người vì lẽ phải, người dân làng Xô Man chém Mĩ là vì yêu nước, Tấm chế nước sôi Cám là hợp nhẽ công bằng…thì trên thực tế với mức độ dày đặc chương trình văn sử toàn những chi tiết máu me như vậy sẽ ít nhiều gợi ý cho học sinh về bạo lực. Dù người thầy có lý giải đến mức nào cũng là trên phương diện lí trí, nhưng trong tâm thức các em đã được thấm vào những gợi ý “man rợ” đó thì một ngày nào đó nó sẽ chuyển hóa thành hành động nếu người học không có khả năng tự sàn lọc, điều chỉnh. Tôi vô cùng gớm ghiếc với cách dùng từ trong dạy văn hiện nay của Việt Nam. Làm sao có thể cho rằng Chí Phèo giết Bá Kiến là hành động của tên sát nhân lương thiện? Tấm chế nước sôi giết cám rồi làm mắm gửi cho mẹ Cám là thể hiện khát vọng công bằng, sự chiến đấu tới cùng trừng trị cái ác như các nhà biên soạn quan niệm…
Đứng ở góc nhìn tâm linh, tôn giáo thì giết người nào cũng là giết người, và pháp luật Việt Nam há chẳng phải cũng không chấp nhận điều đó? Vậy mà đem vào môi trường phổ thông lại đi ca ngợi hết lời. Thế hóa ra các em hiểu, sau này nếu bị chị em cùng cha khác mẹ ức hiếp quá đáng như Tấm thì sẽ có quyền hành động tàn nhẫn trả thù để “thực hiện công lí” chăng?
Tôi đã thấy xã hội ngày nay đã sinh ra quá nhiều Chí Phèo con cũng bởi cái lỗi của người lớn lố bịch ca ngợi thái quá. Lỗi không phải ở văn chương mà lỗi ở người dạy, người soạn sách không có cách kiến giải phân lập thật rõ để sàn lọc tính nhân văn đúng nghĩa của văn học mà chỉ hả hê cái giọng của kẻ chiến thắng thích trừng trị kẻ thù, cái ác… Đối với học trò dạy như thế là bất lương. Mặc cho ngôn từ bề ngoài là ca ngợi điều hay ho gì, nhưng ca ngợi đồng cảm với loại nhân vật như Chí Phèo là vô thức tiêm nhiễm cái ác vào tâm hồn học sinh…nhất là những em đã có sẵn xu thế bạo lực. Ôi! Nền giáo dục dạy văn, sử Việt Nam toàn những lời đầy hăng hái chém giết “chém, chém” của cụ Mết thì làm sao tâm hồn đang lúc hình thành và dễ bị biến dạng của học sinh trở nên hiền hòa, nhân hậu? Dạy giáo dục công dân mà chỉ biết đến tư tưởng vô thần chủ nghĩa mà lên giọng cao đạo coi thường đời sống tâm linh, tín ngưỡng, chê bai các tôn giáo thì học sinh sẽ trở thành những sát thủ máu lạnh kiểu Lê Văn Luyện ngày càng nhiều là điều dễ hiểu.
Nên mở rộng tư duy
Xã hội đầy những thành phần phức tạp. Có người không làm ác vì họ ý thức được lẽ phải, bản chất lương thiện, biết làm chủ mình lựa chọn điều đúng. Nhưng có người khác vì lời dạy giới luật của Chúa, Phật, có cuộc sống tâm linh, họ có nỗi khiếp hãi về quả báo và niềm tin vào phần thưởng đẹp của Thượng đế cho người tốt…họ không dám giết người. Đó là lí do từ thời sơ khai của nhân loại đến nay, thế giới không bao giờ thiếu đi tôn giáo. Phải có niềm tin để người ta sống tốt hơn. Vậy mà nền giáo dục này lại máy móc đi theo tư tưởng vô thần, dùng môn sử, giáo dục công dân làm công cụ nhồi nhét cho học sinh, đánh bạt đi hết ý niệm về đời sống tâm linh của con người. Vật chất quyết định ý thức. Chẳng có thượng đế! Chẳng có Phật hay thần nào! Kết quả là con người sa vào lối sống thức dụng, không biết sợ trời phật ma quỷ. Thế nên khi ra tay thủ ác kiểu Tấm hay Chí Phèo các em “xuống dao” rất ngọt!
Giáo dục Việt Nam coi thường tâm linh của con người. Thế nên mặc cho những bài học đạo lí cứ sống sượng được áp đảo đưa vào lí trí các em hàng ngày nhưng tâm thức các em vẫn chai sạn, tâm linh các em nghèo nàn thì làm sao có thể là con người hoàn hảo về nhân cách.
Ngay cả một nước hiện đại bậc nhất như Mỹ mà nước họ vẫn có các trường thần học, các ngành huyền học nghiên cứu, tôn trọng về tâm linh tôn giáo vậy mà giáo dục Việt Nam vẫn cứ oan oan tuyên truyền cực đoan tư duy vô thần. Đem nó là công cụ, một hung thần đánh gục hết đời sống tâm linh của con người.
Khi các học trò hỏi Khổng Tử về thế giới quỷ thần, ông đã khiêm nhường không nói và tỏ thái độ kính nhi viễn chi. Không phải ông không biết mà ông cho rằng không nên nói. Nhưng giáo dục nước ta ngày nay thì tự tin mình cái gì cũng biết và dùng triết học Mác để đi phê phán Phật là bi quan, nguyên lí ngũ hành thâm sâu của triết học Trung Hoa là nhảm nhí. Họ phê phán cả cách nói thâm thúy nhân chi sơ tính bổn thiện của Khổng Tử là sai lầm, vì theo Mác thì con nít chưa có ý thức thì lấy đâu ra thiện ác. Chao ôi! Một nền giáo dục cực đoan tư tưởng vô thần, chú trọng vật chất (vật chất quyết định ý thức) để rồi dạy cho học sinh báng bổ thánh nhân, kéo theo là phủ nhận hết các giá trị luân lí, tâm linh mà các thánh nhân đã dạy để sống cực đoan, thực dụng, vô hồn như ma như quỷ! Bao giờ người ta mới chịu hiểu cách ứng xử thông minh khiêm nhường của Khổng Tử, rằng có những thứ biết những không dạy mà để cho vạn vật diễn biến theo lẽ tự nhiên của nó!
Tóm lại, giáo dục Việt Nam nên biết rộng mở tư duy mà tiếp nhận nhiều luồng minh triết Đông Tây kim cổ thì may ra mới đủ sức giáo dục tâm hồn học sinh một cách toàn diện. Bằng ngược lại vẫn cứ cực đoan triết học Mác một cách máy móc bảo thủ, coi thường tâm linh con người thì chỉ tạo ra những thế hệ vô hồn, những cổ máy máu lạnh, giết người không run tay!
Đã đến lúc Việt Nam cần mang giáo dục nhân cách vấn đề tâm linh vào chương trình để giáo dục nhằm làm dịu lại bản tính hung hăng, ham làm cách mạng của thế hệ chống Mĩ ngày nào!
L.S.
© 2011 TCPT số 50
TCPT50 – Marx – Những gì còn lại…
Download TCPT50 – Bản in (15MB)
Download TCPT50 – Bản thường (6.5MB)
Download TCPT50 – Bản mini (4MB)
phiatruoc.wordpress.com 
Bần Dân
Tháng Mười Một 1, 2011
Bài viết thiên về lý thuyết, caí thứ mà dân Việt đã bội thực. Viết theo mặt bằng dân trí người Việt hiên nay thì nên viết cụ thể. NHiều người còn chưa hiểu nhân cách là cái gì mà cứ nói nhân cách. Hồi còn tem phiếu thì người ta nói nhân phẩm không bằng thực phẩm, lương thực hơn lương tâm vì hồi ấy còn nhiều người của thời trước để lại. Nay lứa người ấy qua đời rồi. Nhiều người không hiểu nhân cách là gì là vì không được giáo dục như ý trong bài đã nêu. Nhưng dạy nhân cách là dạy cái gì? Dạy như thế nào thì nhiều người còn không biết. Nếu tác giả bài viết trên còn quan tâm tới việc dạy nhân cách thì xin tác giả trả lời cho hai câu trên, tức là nói cụ thể biểu hiện của nhân cách. Tôi lấy thí đụ cho dễ hiểu: đây là chuyện có thật 100% do tôi chứng kiến, tôi được nghe một ông làm trưởng hay cái gì đó, đại loại là người đứng đầu ngành văn hoá của một quận ở một thành phố lớn thuộc miền Bắc lên thuyết trình về nếp sống văn hoá, cũng tràng giang đại hãi về lý thuyết cổ kim đông tây như kiểu bài viết này, nhưng khi ông ta hắt hơi thì không biết lấy tay che miệng, có lúc vừa nói vừa lấy tay ngoáy mũi, khi ngồi ăn bữa cơm chiêu đãi thì ông ta ngồi xổm trên ghế tựa như ngồi dưới đất. Nền giáo dục CS như thế đó. Ngay các ông cốp ở cơ quan cao cấp của nhà nước cũng chỉ biết nói lý thuyết chung chung như kiểu viết của bài này, ví dụ cụ thể cho dễ hiểu: các ông ấy lúc nào mở mồm ra là “các thế lực thù địch”, hỏi thế lực thù địch là ai? Ở đâu thì các ông ấy có trả lời được đâu.
Hải Linh
Tháng Mười Một 1, 2011
Muốn giáo dục nhân cách thì các ông lớn phải có nhân cách, thầy giáo cô giáo phải có nhân cách, cán bộ …phải có nhân cách. Ngược lại muốn tất cả những người kể trên phải được giáo dục nhân cách trước rồi mới tung họ ra đời giữ các chức vụ cương vị trong xã hội. Nhưng ở VN thì cả hai thứ đều thiếu, tức là cả xã hội đều không có nhân cách, nếu nói thẳng ra thì xã hội VN đang là xã hội lưu manh, nói chính xác là người cầm quyền lưu manh, còn dân thì người tốt vẫn nhiều hơn kẻ xấu. Cái lưu manh là lừa dối nhân dân, nói một đằng làm một nẻo, có một phong trào không ai phát động mà lan ra toàn quốc là phong trào ăn cắp, dùng mỹ từ gọi là tham nhũng. Ông to thì chẳng ông nào giữ lời hứa, đây là biểu hiện vô lêm sỉ. Luật pháp thì luật rừng thay luật pháp, côn đồ lên ngôi, mafia nằm ngay trong bộ máy nhà nước. Người ta bảo Đảng cộng sản bây giờ là đảng TÀO VI (Vì tao) . Tiền bạc làm mù mắt lương tâm thì làm gì còn nhân cách. Xem tiểu sử cụ Hồ người khai sinh ra nước CS Việt Nam thì rõ, một kẻ dùng bạo lực vào nhà người ta giết chủ nhà cướp tài sản thì là kẻ giết người cướp của. Nhưng cả đội CCRĐ đưa khổ chủ ra xỉ vả, làm nhục rồi giết và tịch thu ruộng đất thì gọi là thi hành chính sách. Đó là chính chính chủ trương cướp của giết người do Đảng CS khởi sướng. Nhân cách là tìm cách giết nhân (giết người). Các thuần phong mỹ tục, nề nếp đạo lý cha ông để lại thì bị vứt đi vì cho đó là tàn dư phong kiến. Chữ hiếu thì con đấu bố, chữ chung thuỷ thì vợ tố chồng. đội cải cách về làng thì anh nào cũng hiếp dâm, lấy cớ là trong chiên tranh bị kièm hãm, nay được giải phóng thì ta phải “phỏng dái” cô gái nào không cho thì “mai tao cho nhà mày là địa chủ”, khốn nạn chưa? anh bộ đội cụ Hồ? Khi nào rỗi kể tiếp.
Hồng Biện
Tháng Mười Một 2, 2011
Người ta bảo muốn hình thành nhân cách thì phải tung con người (học sinh) vaò xã hội, thế nhưng tung vaò xã hội nào? Học sinh ra đường, trông thấy một người bị kẻ cướp giật túi tiền, cố giằng lại, tiền tung toé, thế là mọi người được dịp chen nhau hôi của. Đây là chuyện ngày nay, còn chuyện trước đây thì còn thảm hơn nhiều, vì chủ trương nhà nước cho con người ăn thì tính theo ca lo như nuôi động vật ( một người mỗi ngày cần 2000 ca lo) . Con người muốn được thành “vật cách” còn chẳng được, nói gì đến nhân cách. Rồi con người ta tranh nhau có khi đánh nhau đổ máu chỉ vì tranh chỗ mua mớ rau hay chiếc bánh mì, hau ssuaats mì “không người lái” (mì không thịt) hoặc suất cơm 3 hào cộng 225 gam phiếu gạo…không khác gì lũ súc vật. Có lần đoàn của ta sang Liên xô, toàn thanh niên ăn mặc nhếch nhác, đi dự đại hội thanh niên nhưng người nào cũng lợi dụng đem nón sang bán, lếch tha lếch thếch, xem họ xếp hàng đi đứng thì …ối trời ơi miễn bàn, nhục quốc thể. Vì cái nghèo mà lại là tự mình làm mình nghèo, ai giầu thì bị coi là “có khả năng”, hàng xóm dè bỉu ghen ghét. Có lần thuỷ thủ nước ngoài ăn thừa đồ hộp quẳng xuống biển vùng Hạ Long, thanh niên mình bơi ra tranh cướp nhau. Dũng càm vì cái đồ ăn thừa. May ra hết thế kỷ này thì mặt bằng nhân cách của con người mình mới hình thành.
Hà Học Trọng
Tháng Mười Một 3, 2011
“Nhân cách, lòng tự trọng, danh dự” là những khái niệm đã “được” vứt bỏ từ lâu rồi, nay con người mình “khôn” hơn nhiều, cái “khôn” của những kẻ những kẻ đầu đường xó chợ được chính những ông lớn ứng dụng, nói mật đằng làm một nẻo, hứa hão, lhoong cần ” quân tử nhất ngôn”, làm sai thì không dấm nhận mà cứ chối bai bải, cái “văn hoá ứng xử” nay mới được mời chuyên gia nước ngoài đến dạy cho trẻ con, chứ người lớn được học toàn thủ đoạn gọi là sách lược, từ cán bộ phường ddeesncans bộ cao cấp trung ương đều “khôn” kiểu ấy. Tôi chứng kiến một ông cán bộ khá to ăn mặc bảnh bao, lên rao giảng về nếp sống văn minh, nói thao thao bất tuyệt, nhưng rồi trong lúc giải lao, có hai người đang bàn chuyện chuyện riêng với nhau thì ông đến vểnh tai lên nghe lén, có người nhờ ông chuyển thư (đã gián hổ) cho bạn ông thì ông này bóc ngay thư trước mặt người ta ra đọc, người này bực quá giằng lấy lá thư xé ngay trước mặt ông, ông chỉ nhe răng ra cười trừ. Ông bảo phải cảnh giác xem người ta viết gì rồi mới chuyển (có lẽ đây là điều ông được giáo dục là đề cao cảnh giác). Kể những chuyện loại này về giáo dục “nếp sống văn minh” thì nhiều vô cùng. Trong các cuốn sách dạy làm người trước kia của ông Nguyễn Hiến Lê do nhà xuất bản Phạm Văn Tươi ở Sài Gòn trước đây xuất bản thì toàn nêu lên cách ứng xử trong từng hoàn cảnh cụ thể, đọc rất thích. Có thời ở Miền Bắc cấm tiệt vì cho đó là lối giáo dục tác phong tiểu tư sản, cần bài trừ.
Lê Mai
Tháng Mười Một 4, 2011
Nhiều sách quý trước đây do thời Pháp để lại, cả bằng tiếng Pháp và tiếng Việt, ví dụ như các loại sách “Học làm người” của tác giả Nguyễn Hiến Lê và ngay cả các sách của Nguyễn Văn Vĩnh (dịch kịch Sếch-xpia….) Phan Khôi, Phạm Quỳnh và những tác phẩm nổi tiếng của Pháp thì sau khi chính phủ tiếp quản thủ đô đều bị coi là sách phản động, ai tàng trữ sẽ bị rầy rà. Gốc của sự việc này là do chủ trương “trí phú địa hào đào tận gốc trốc tận rễ” cụ Hồ đề ra. Phá thì dễ, xây lại rất khó. Thực ra các cụ ngày xưa cũng giáo dục con cháu nhiều điều giống như các ứng xử của các nước văn minh, thể hiện trong các câu ca dao, tục ngữ “ăn trông nồi, ngồi trông hướng”, “giấy rách giữ lấy lề”, “miếng ăn quá khẩu thành tàn”…nhưng bị cán bộ kháng chiến về “đập” hết mà thay bằng giáo dục tính giai cấp, căm thù áp bức bóc lột, “nợ máu phải trả bằng máu”…nên nó mới ra nông nỗi này. Mấy năm trước đoàn ta sang Mỹ tổ chức hội chợ gì đó thì đem sang người nặn con tò he và một bà bán bánh xèo ngồi bệt xuống đất ăn, coi đó là bản sắc dân tộc!!!Đúng là nền văn hoá “độc nhất thế giới” ở thế kỷ 21. Hơn 80 năm đô hộ nước ta, người Pháp đào tạo cho ta một số học giả, nay chính phủ lên cầm quyền hơn nửa thees kỷ thì đào tạo ra hàng nghìn “học giả” vờ và học giả cầy. Cũng chẳng biết ở nước ngoài ta có học giả nào không? Nhưng nhiều nhân tài nổi tiếng của mình đều do nước ngoài đào tạo, điều đó chứng tỏ dân tộc mình không dốt nhưng do không có môi trường phát triển. Thông thường học vấn và nhân cách đi liền với nhau, nhưng ở trong nước thì nhiều khi hai thứ này tỷ lệ nghịch, cứ tiếp xúc với nhiều ông ở các trường chính trị từ sơ cấp đến trung cấp thì biết, khi tranh luận mà các ông ấy đuối lý thì giở ngay thái độ không khác gì thằng lưu manh đầu đường xó chợ, mà đây lại là tình trạng phổ biến, chứng tỏ họ “được giáo dục” những hành vi, cử chỉ vô giáo dục, có người bảo đó là nền giáo dục CS.
Hoàng Minh Giáo
Tháng Mười Một 5, 2011
Hiện tượng trở mặt như bàn tay, tử tế đấy, lưu manh đấy thì gặp ở bất cứ cán bộ nào từ sơ cấp đến cao cấp, trong tất cả các ngành, các chức vụ, như tướng tá , sĩ quan bộ đội, công an, toà án, viện kiểm sát…Động đến những vấn đề như Đảng, CNXH, luật pháp …mà họ cũng thấy rõ là sai, họ không giải thích được thì họ sửng cồ lên ngay giống như một con chó điên, giở ngay thói cả vú lấp miệng em. Nhiều người đưa ra nhận xét là quan chức VN đều mang trong người chất lưu manh không nhiều thì ít, đó là giả dối, lật lọng, tráo trở, ăn đứng dựng ngược, chối cãi khi sai lầm, không dũng cảm nhận lỗi, thậm chí cả côn đồ…không một quan chức nào từ nhỏ đến lớn tránh được các tính xấu ấy, không tật nọ thì tính kia. Đây là kết quả của nền giáo dục cộng sản. Ngay những người làm trong ngành giáo dục cũng có không nhiều thì ít tính chất vô giáo dục. Lúc khó khăn thiếu thốn thì quỵ luỵ người khác, khi giầu có lên thì vênh váo, vô ơn, khinh người. Trong kháng chiến thì nhờ đồng bào đùm bọc, cưu mang, khi lên làm to thì đá đít đồng bào. Hiện nay tính nổi bật nhất, rõ thấy nhất cuả quan chức CS (kể cả trong đội ngũ trí thức) là HÈN, thiếu thực sự cầu thị, không phân biệt được phải trái, đúng sai, tham lam, vô liêm sỉ.
Quốc Chấn
Tháng Mười Một 6, 2011
Bài viết rất sâu sắc. Với cái não trạng đã thối rửa của đám quan chức Việt Nam thì còn lâu mới mong họ hiểu. Từ lâu các nước Bắc Âu đã nhận thức sự kì diệu của Phân Tâm học và đưa nó vào mọi phương diện của đời sống chứ không phải chỉ riêng về giáo dục. Tuy nhiên, VN ta còn rất định kiến. Nói là tiến sĩ tâm lí học chứ họ biết đếch gì nhân tính con người…Nói chung lằng nhằng càng nói càng chán.
@ Gửi cái anh tên Bần Dân gì đó. Khuyên anh nên đọc kĩ hơn trước khi sổ tuyệt ý kiến bài báo. Cái cụ thể anh đưa ra chỉ hướng đến vài trường hợp vụn vặt, trong khi vấn đề bài báo đề cập là hướng đến khái quát cách thức giáo dục nhân cách chứ không phải bàn nhân cách là gì. Xem ra tư duy của anh cũng là tư suy mộc mạc nông dân, phải nói dễ hiểu, dễ nuốt thì mới thích chăng?
@ Gửi tác giả bài báo. Nên chăng anh xem lại nhận định về truyện Chí Phèo của Nam Cao. Cá nhân tôi vẫn thích tác phẩm đó…Lỗi không phải ở tác giả mà ở lũ con cháu đời sau xuyên tác…Có lẽ anh không phải là người đeo đuổi chuyên ngành văn nên dùng con mắt của tâm lí học đường đánh giá có phần hà khắc! Mong tác giả xem lại! Với tôi đó là một tác phẩm xuất sắc của VN hiện đại VN!
Hồ Văn Đức
Tháng Mười Một 8, 2011
Cái nhà anh “Cuốc” Chấn này tài giỏi thật. Người ta dốt, người ta không biết thì người ta nói thẳng, thế có gì xấu? Giấu dốt mới xấu chứ. Trong giáo dục, trong nhận thức thì bao giờ chả đi từ dễ đến khó, đi từ đơn giản đến phức tạp, đi từ cụ thể đến trừu tượng. Anh “Cuốc” Chấn lại quên một điều là từng hạt cát làm nên sa mạc, từng giọt nước biển làm nên đại dương hay sao? Hay anh học cao quá, giầu có quá nên khinh thường Bần Dân? Tôi chỉ trích một câu trong cuốn sách mà tôi đã đọc “người nào học cao, chức cao mà dửng dưng trước đau xót của đồng bào đồng loại, lại khinh người thì người đó thực sự là thiếu văn hoá” .Văn hoá và nhân cách có quân hệ với nhau đấy ” Cuốc” ạ. Khéo không lại cuốc vào chân mình.
Lê Văn Ngọc
Tháng Mười Một 9, 2011
Làm báo là làm dâu trăm họ, người thích thế này, người thích thé khác, đó là chuyện bình thường. Nhưng báo phải mang tính đại chúng , tức là viết để nhiều người hiểu. Sở dĩ ông Bần Dân (có thể là nông dân thật) nêu lên ý viết cụ thể, đừng lý luận nhiều là do vấn đề nhân cách ở VN chưa được đưa vào chương trình giáo dục, nêu lên viết cụ thể không có gì đáng chê trách cả. Là nông dân cũng chẳng sao, không có nông dân lấy gạo đâu mà ăn, mà xuất khẩu? Chỉ có người xấu, không có nghề hèn. Nông dân mà quan tâm tới nhân cách thì quý hơn trí thức đánh mất nhân cách. Hiện nay thì ở VN ngay cả quan chức cũng đánh mất nhân cách và cũng không hiểu nhân cách là cái gì mà chỉ sợ cách chức. Người mình lâu nay cứ hay lý luận cao siêu, chứ trước đây cụ Nguyễn Hiến Lê viết sách dạy phong cách lịch sự cũng nêu từng trường hợp cụ thể, nhiều khi lại rất chi tiết, đó là những điều tế nhị (chỉ gặp ở người lịch sự). Lý thuyết và thực hành thì nhiều khi mâu thuẫn một trời một vực như có ý kiến đã nêu trên, người nói về nếp sống văn hoá nhưng hành vi lại thiếu văn hoá. Nói chung bài viết lý luân mà dùng những hình tượng cụ thể xen vào thì bài sinh động, chứ không khô khan, viết như thế khó lắm vì người viết vừa có vốn sống thực tế vừa có khả năng diễn đạt mới làm được.
Đặng Quốc Ngữ
Tháng Mười Một 10, 2011
Theo nguyên lý giáo dục “học đi đôi với hành” thì đúng là muốn hình thành nhân cách thì phải đưa con người (học sinh) hoạt động xã hội (như bạn đọc Hồng Biện đã nêu) chứ không phải cứ rao giảng cho học sinh những lý thuyết này nọ. Các ý kiến trên đều có khía cạnh đúng, nhưng ý kiến của bạn Bần Dân lại là ý kiến chính xác nhất về nhân cách và hiểu nhân cách là cái gì, chứ không phải như bạn Quốc Chấn phê phán. Nhân cách chỉ có thể biểu hiện ra bên ngoài bằng những hành vi cụ thể của những kiến thức, đạo đức …(cái bên trong). Con người quá ngu dốt không biết cái gì, không được học hành về cách cư xử thì làm gì biết nhân cách. Nhớ lại hồi chính phủ cách mạng mới về thủ đô thì nhiều chuyện rất lạ đời: ở nông thôn, trong CCRĐ, cán bộ đội cải cách vu cho địa chủ là cất giấu khẩu hiệu phản động trong nhà và khám xét, lục ra thì đúng là có khẩu hiệu “Ủng hộ Việt Minh”, “Hồ chủ tịch muôn năm”, nhưng vì cán bộ không biết chữ và cứ vu đó là khẩu hiệu phản động. Còn ở thành phố, công an vào nhả người ta lục sách báo, thấy quyển từ điển, quyển “Chống Đuy -rinh” bằng tiếng Pháp, truyện Kiều cũng bảo là sách phản động (!!!!) Con người như vậy, thể hiện ra bên ngoài bằng thái độ cử chỉ thô lỗ, tục tằn, thô bỉ thì làm gì có nhân cách, chỉ nhìn đâu cũng cảnh giác, ai cũng là địch, ai cũng là kẻ thù…kể ra nhiều chuyện cười ra nước mắt, thương cho con người trong đầu đấy lý tưởng “cao quý” CSCN.
Minh Hiển
Tháng Mười Một 13, 2011
Tôi rất đồng tình với quan điểm của bài viết. Vấn đề giáo dục nhân cách ai mà chẳng hiểu cần phải xác định nội dung cụ thể của nó là gì…Nhưng trên những nội dung đó cần có những cách thức giáo dục. Cái mà bài viết này hướng đến là cách thứ giáo dục nhân cách.
Tay Bần Dân gì đó thật sự hiểu biết quá kém cỏi lại thô thiển đưa ra những ý kiến tréo ngoe…Khuyên anh nên đọc lại và xem lại bộ não của mình.
Tuy vậy tôi không phải cá mè một lứa với bác Quốc Chân đem cái ừ nông dân ra nói với vẻ khinh thường như vậy. Có thể anh là người tỉ phú, nhưng tôi chắc tổ tông 10 họ nhà anh cũng là nông dân đấy anh bạn Cuốc Chấn ạ.
Minh Hiển
Tháng Mười Một 13, 2011
Có một ngàn ông Khổng sống lại thì cũng pó tay thôi!
Đàm Trung Đài
Tháng Mười Một 14, 2011
Một bài viết, mỗi người có một ý kiến khác nhau là chuyện bình thường. Khi mình đưa ý kiến ra thì nên căn cứ vào bài viết và nếu hơn nữa, người nào thắc mắc , mình biết thì giải t hích cho người ta là tốt nhất, còn dùng công luận để hạ thấp người khác, lại căn cứ vào tên người ta mà thoá mạ thì nên xem mình có văn hoá hay không? Có được giáo dục tử tế hay không? Theo tôi ý của ông Bần Dân ( không biết có phải là tên thật không) lại là ý hay và hiểu rõ nhân cách một cách cụ thể. Bài viết về lý luận thì cũng khó nhưng bài viết cụ thể để minh hoạ cho lý luận thì còn khó gấp vạn lần. Lý thuyết suông nói chung khó thuyết phục mà phải có biểu hiện cụ thể thì sinh động. Tôi không hiểu ông Minh Hiển chê ông Bần Dân đưa ra ý kiến “tréo ngoe” là như thế nào? Nên chê cụ thể ông Bần Dân thiếu hiểu biết hay sai ở chỗ nào hơn là nối chung chung ông ngu, ông dốt một cách hàm hồ. Nếu như người kách chê ông Minh Hiển như ông chê ông Bần Dân thì ông nghĩ sao? Nói người thì cũng dè chừng người ta nói lại. Còn nếp sống văn hoá với nhân cách thì luôn luôn đi liền với nhau. Ví dụ của ông Bần Dân rất hay. Không hiểu ông MInh Hiển bào người ta “xem lại bộ óc của mình” là như thế nào? Mong ông chỉ giáo. Bài viết mà chỉ đưa ra Khổng nọ Khổng kia thì xa vời. Dạy nhân cách là phải dạy cho học sinh từ lớp mầm non và thậm chí còn mới ra đời. Cứ thuyết lý với trẻ con như vậy thì là người tâm thần. Xin kể chuyện cụ thể, tuy nhắc lại có chút đau lòng, hồi còn bao cấp, tôi và mẹ tôi đi chơi trên một đường phố vắng ở Hà Nội vào lúc chiều, bỗng có một người Tây đứng trên tầng 2 căn nhà gần đường vứt xuông một gói bánh quy, thế là mọi người xúm vào tranh nhau nhặt và ăn ( Hồi còn cụ Hồ, dân ta đói quá), thế nhưng cô quét rác đứng gần nhất thì không nhặt mà nhìn mấy người với con mắt ngạc nhiên. Thấy cô không xắn quần đến bẹn như nhiều người quét rác khác mà lại có vẻ phong độ, mẹ tôi mới đến hỏi chuyện, tỉ tê hoá ra cô là con nhà địa chủ. Đấy nhân cách là ở đấy, không “vật cách” như mấy người nhặt bánh ăn. Đúng là khi giáo dục nhân cách thì tung con người vào xã hội chứ không để con người ngồi nghe thuyết giáo, điều này phổ biến toàn cầu vì nó thuộc phương pháp giáo dục.
Hân Hạnh
Tháng Mười Một 15, 2011
Đúng là phải hình thành nhân cách cho con người từ khi mới chào đời, vì nhân cách gắn với con người. Ngày xưa các cụ bảo “dạy con từ thuở còn thơ” là như vậy. Giáo dục thì bao giờ cũng đi từ dễ đến khó, từ cụ thể đến trừu tượng. Dạy cho trẻ con thì phải uốn nắn từng ly từng tí, chứ cứ lý thuyết (là căn bệnh của CS) thì cái gì cũng chung chung , cuối cùng chẳng cái gì ra cái gì. Cụ thể có ai biết CNXH như thế nào đâu, nhưng cứ hô hào “Vì chủ nghĩa xã hội,t hanh niên anh đũng tiến lên” (lời bài hát). Tôi tán thành ý kiến của ông Bần Dân.
Julia Miên Tông
Tháng Mười Một 18, 2011
Đúng là ta ghét cái việc lý thuyết suông. Nhưng trong giới hạn vấn đề, bài này hướng đến cách thức giáo dục chứ không phải là nội dung giáo dục cái gì. Đọc mấy cái cmt mà thấy bức xúc. Bài báo tuy không mới, các nước phát triển đã quá rành, duy đối với VN đúng là điều mới mẻ đáng trân trọng. Đâu phải cái j lí thuyết thì cũng ở hơi. Không có lý thuyết của các ngành ngiên cứu khoa ọc cơ ản như Phân Tâm, giáo dục học thì nền giáo dục ko thể có định hướg được. Sợ là sợ lí thuyết ngu độn kìa. Bài này không thể đánh đồng. Đọc cho kĩ lão bần dân chỉ à tay bảo thủ. đọc cá cmt mà phát quạo